प्रमुख पर्यटन स्थलहरू

काठमाडौं
काठमाडौं, नेपालको राजधानी, संसारकै प्राचीन शहरहरूमध्ये एक हो। पुरानो काठमाडौं सहर साँघुरा मध्ययुगीन गल्लीहरू र स-साना रमणीय मन्दिरहरूले भरिएको छ जसको केन्द्र दरबार स्क्वायर हो। दरबार स्क्वायरमा छाना पगोडा शैलीका मन्दिरहरू, पत्थरका मूर्तिहरू, प्राचीन गुम्बा र ऐतिहासिक स्मारकहरू पाइन्छन्।

भक्तपुर
भक्तपुर वा भादगाउँ मध्ययुगीन कला र वास्तुकलाको संग्रहालय हो जहाँ विभिन्न देवता र देवीहरूलाई समर्पित विशाल पगोडा मन्दिरहरू, मूर्तिकला र काठको उत्कृष्ट कलाहरू पाइन्छन्। यो शहर शंख जस्तै आकारमा बनेको छ, जुन भगवान विष्णुको एक प्रतीक हो र यसको स्थापना राजा आनन्द देवले ८८९ ई.मा गरेका थिए। माटाका भाँडाकुँडा र कपडा बुन्ने परम्परागत उद्योगहरू यहाँका मुख्य उद्योग हुन्। यो शहर काठमाडौंको पूर्वतर्फ १५ किमी टाढा समुद्री सतहबाट १,४०२ मिटरको उचाइमा अवस्थित छ।

पाटन
पाटनको प्राचीन नाम ललितपुर हो, जसको अर्थ “सौन्दर्यको सहर” हो। यो साँच्चिकै कलात्मक सौन्दर्यले भरिएको शहर हो जसको योजना वृत्ताकार रुपमा गरिएको छ र चारै दिशामा बौद्ध स्तूपहरू छन्। पाटन काठमाडौंको दक्षिण-पूर्वमा बागमती नदी पार गरेर करिब ३ किमी टाढा पर्दछ। दरबार स्क्वायर यहाँको प्रमुख आकर्षण हो। सहर भरि बुद्धिस्ट स्मारकहरू र हिन्दू मन्दिरहरू छन् जसमा कांस्यका ढोका, रक्षक देवता र आकर्षक काष्ठ कला पाइन्छ। यो सहर कलाकारहरूको सहर भनेर चिनिन्छ र यसको निर्माण २९९ ई.मा राजा वीर देवको शासनकालमा भएको मानिन्छ।

पोखरा
पोखरा, एक शान्त उपत्यकामा अवस्थित मनमोहक शहर, नेपालका लोकप्रिय पदयात्रा र जलयात्रा गन्तव्यहरुको आरम्भ विन्दु हो। फेवातालको शान्त वातावरण र माछापुच्छ्रे हिमालको टुप्पोले यहाँ शान्ति र जादूमय अनुभव दिन्छ। पोखरा वरिपरिको उपत्यका घना वन, नदी, ताल र हिमालयका सुन्दर दृश्यहरूले भरिपूर्ण छ। काठमाडौंबाट २०० किमी पश्चिममा रहेको पोखरा सडक तथा हवाई मार्गद्वारा काठमाडौं र अन्य ठाउँबाट पहुँचयोग्य छ। यहाँबाट धौलागिरी, मनास्लु, माछापुच्छ्रे, अन्नपूर्णका पाँच शिखरलगायत धेरै हिमालहरूको दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ।

लुम्बिनी
लुम्बिनी, सिद्धार्थ गौतमको जन्मस्थल हो। शाक्य राजकुमार सिद्धार्थ, जसले बुद्धत्व प्राप्त गरे, विश्वभरका करोडौं बौद्ध धर्मावलम्बीहरूको तीर्थस्थल हो। यो स्थल युनेस्को ले विश्व सम्पदा सूचीमा राखेको छ। लुम्बिनीको मुख्य आकर्षण ८ वर्ग किलोमिटरमा फैलिएको पवित्र बगैंचा हो। मायादेवी मन्दिर, जहाँ बुद्धको जन्म भएको मानिन्छ, तीर्थालु हरू र पुरातत्वविद्हरुलाई लागि मुख्य केन्द्र हो। मन्दिर नजिकै रहेको अशोक स्तम्भ नेपालकै पुरानो स्मारक हो। रानी मायादेवीले बुद्ध जन्माउनुअघि स्नान गरेको पवित्र पोखरी पुष्करिणी पनि त्यहाँ छ। काठमाडौंबाट लुम्बिनी विमान मार्ग वा सडक मार्ग (झण्डै ८ घण्टा) बाट जान सकिन्छ।

चितवन
चितवन, एसियाकै उत्कृष्ट राष्ट्रिय निकुञ्जहरू मध्ये एक हो, जुन वन्यजन्तु र उत्कृष्ट पर्यटक आवास सुविधाका लागि प्रसिद्ध छ। “जंगलको मुटु” भनिने चितवनमा एकसिङे गैँडा, चितुवा, बाघ, जंगली सुँगुर, डल्फिन, माछा खाने गोही, थुप्रै चरा प्रजाति लगायत दुर्लभ प्रजातिका जनावरहरू पाइन्छन्। चितवन राष्ट्रिय निकुञ्ज युनेस्कोको प्राकृतिक विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत छ। पर्यटकहरूले यहाँ हात्ती सवारी, पैदल यात्रा, डुंगा यात्रा, जङ्गल ट्रेकिङ आदिको मजा लिन सक्छन्। काठमाडौंबाट चितवन १६५ किमीको दूरीमा छ र यात्राका क्रममा रमणीय दृश्यहरू देख्न सकिन्छ।

धुलिखेल
धुलिखेल, काठमाडौंबाट ३० किमी पूर्वमा अरनिको राजमार्गमा अवस्थित रमणीय शहर हो। यहाँबाट हिमालको मनोरम दृश्यावलोकन गर्न सकिन्छ। मुख्य शहरबाट नजिकैको नमोबुद्धाय, जहाँ स्तूप र बौद्ध गुम्बा छन्, अवश्य भ्रमण गर्नुपर्ने स्थल हो। यस्तै पनौती, जुन काष्ठ कलाका लागि प्रसिद्ध मन्दिरहरू भएको गाउँ हो, धुलिखेलबाट सानो दूरीमा छ।

मुस्ताङको मुक्तिनाथ र जोमसोम
मुक्तिनाथ मन्दिरमा दर्शन गरेपछि सबै पाप र दुःख अन्त्य हुने विश्वास गरिन्छ। यो मन्दिर मुस्ताङ जिल्लाको जोमसोमदेखि १८ किमी उत्तर-पूर्वमा, समुद्री सतहदेखि ३,७४९ मिटरको उचाइमा अवस्थित छ। मन्दिर पगोडा शैलीमा बनेको छ र भगवान विष्णुलाई समर्पित छ। यहाँ १०८ पानीका धारा छन् जहाँबाट पवित्र जल बग्दछ। काठमाडौंबाट पोखरा हुँदै जोमसोमसम्म हवाई यात्रा गरेर कागबेनी हुँदै ७-८ घण्टा हिँडेर वा पोखराबाट पदयात्रा गरेर जान सकिन्छ। हिन्दू र बौद्ध दुबै धर्मावलम्बीका लागि पवित्र मानिने यो मन्दिरको छेउमा प्राकृतिक ग्यासबाट निरन्तर बल्ने ज्योति भएको ज्वालामाई मन्दिर पनि छ। जोमसोम अन्नपूर्ण क्षेत्रको प्रमुख केन्द्र हो जहाँ उत्कृष्ट आवास सुविधा पाइन्छ।

गोरखा
गोरखा, आधुनिक नेपालका संस्थापक राजा पृथ्वीनारायण शाहको जन्मस्थल हो। यहाँ हिमालको सुन्दर दृश्य देखिने डाँडामा अवस्थित ऐतिहासिक गोरखा दरबार रहेको छ। दरबार परिसरभित्र गोरखनाथ र काली मन्दिर छन्। गोरखा काठमाडौंबाट सडक मार्ग हुँदै ६ घण्टामा र पोखराबाट ४ घण्टामा पुग्न सकिन्छ। यात्रा क्रममा पर्ने मनकामना मन्दिर पनि धेरै रमाइलो र भक्तिभावयुक्त स्थल हो। विश्वास गरिन्छ कि मनकामना देवीले भक्तजनको सबै मनोकांक्षा पूरा गर्छिन्, त्यसैले यो मन्दिर बर्षभरि श्रद्धाहरूद्वारा भरिपूर्ण रहन्छ।